De afgelopen week trok de verkiezingskaravaan voorbij. Met mijn interesse voor de ziel van taal was het een feest om mee te maken. De zelfpromotie, de campagnedebatten, de stemming zelf, de analyses, de commentaren, de uitspraken van de politici, de nieuwkomers en oudgedienden. Wat was er veel om bij stil te staan! Wat mij in het bijzonder trof was een uitspraak van de partijleider van de BoerBurgerBeweging, die met een zetel in het parlement is gekomen. Op de NOS nieuwssite staat:
Partijleider Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging (BBB) zegt dat er op de sociale media een haatcampagne tegen haar is begonnen na haar discussie met Sylvana Simons van Bij1, gisteren in het praatprogramma Jinek. (….) “Het grote kapotmaken is begonnen”, aldus Van der Plas. (NOS 19-03-2021)
Zonder op de inhoud in te gaan denk ik hier bij de ziel van taal dat zij een uitdrukking is van geweld. Wat is geweld? In mijn visie heeft dat direct met taal te maken. Geweld is het inzetten van middelen, van subtiel tot grof, om anderen het zwijgen op te leggen. Ik denk dat deze drang voortkomt uit angst om een ander geluid, een tegenstem te horen.
Daarom was ik de afgelopen week ook blij met een ander nieuwsfeit, namelijk dat er een nieuwe Denker des Vaderlands gekozen is, Paul van Tongeren. Ik ging op Youtube kijken naar gesprekken met of voordrachten van hem. En hier beluister ik dan een heel andere wijze van spreken: bedachtzaam spreken. Voorzichtig balancerend tussen zijn wereld van binnen en de wereld om hem heen. Bedachtzaam, want alles heeft betekenis. Zijn spreken lijkt wel bezield te worden door het verlangen zoveel mogelijk stemmen te willen horen. Ik moest denken aan de opmerking van de filosoof Plato, dat eigenlijk alleen wijsgeren de bestuurders van stad en land zouden moeten zijn. Als politici nu eens bedachtzame mensen zouden zijn, niet meteen met hun opvatting klaar! Hoe zou dat zijn? Misschien saai om te zien als een show, maar waarschijnlijk wel een zegen voor de maatschappij.
Ik kwam in dit verband nog een mij aansprekend citaat van van Tongeren tegen in het NRC:
Onze samenleving wordt geleid door ongeduld. Als je kijkt naar de coronamaatregelen en het verzet ertegen, is er sprake van voortdurende haast. De bevolking klaagt als iets te lang duurt – denk aan de lockdown – politici zijn op hun beurt weer gehaast met het doorvoeren van maatregelen uit angst dat de economische en emotionele schade te groot worden. Ik vind het interessant om te kijken wat dat ongeduld eigenlijk inhoudt. Waarom is het voor ons steeds moeilijker geworden om te wachten? Wat is een deugdzame manier van wachten? (NRC, 19-03-2021)
Ik wil wel een leergang ‘bedachtzaamheid’ voor politici verzorgen.
